TÌM NGƯỜI PHỤC CHẾ SÁCH | bạn và tôi | bức số 7

***

Tóm tắt:

Cần có danh sách những người phục chế sách ở Việt Nam

***

Bài viết bên dưới là ghi chép của tôi trong lần đi đóng bìa cho quyển Khảo về đồ sứ cổ men lam Huế (Vương Hồng Sển). Thợ đóng sách là chú Rạng. Cho đến nay tôi đã lập được danh sách những người mà theo cảm nhận của tôi là đang giữ nghề phục chế sách. Danh sách bao gồm:

- Dư Thanh Khiêm (Bruxelles, Bỉ)
- Nguyễn Đức Khuynh (Nha Trang, Khánh Hòa)
- Ruộng Hoa (Phan Thiết, Bình Thuận)
- Võ Văn Rạng (Sài Gòn)

Ông Khiêm đã từng về Việt Nam mở một khóa dạy ngắn hạn. Thật tiếc lúc đó tôi không hề biết! Anh Khuynh, một người sinh năm 1982, từng mở lớp tại thư viện Huệ Quang. Tôi cũng không hề biết. Ruộng Hoa là một tiệm thủ công thêu thùa tại Phan Thiết. Tôi đã thử mua vài món tại đây nhưng riêng về phục chế sách thì tôi chưa đặt. Tôi nghĩ trong dịch vụ này cần tiếp xúc trực tiếp, trao đổi tận mặt chứ chỉ liên lạc qua mạng thì rất khó lòng có được sự đồng thuận. Chú Rạng thì tôi đã đi 1 lần nhưng dựa theo quan sát của tôi, ấn tượng thị giác từ tay nghề của chú Rạng là không mấy đặc sắc. Tôi đặt xong rồi để người nhà đi nhận giúp và rời Sài Gòn nên cũng chưa được dịp kiểm nghiệm cảm giác ban đầu của mình.

Mong muốn của tôi là được học nghề phục chế sách. Hay ít nhất là có thể làm được những việc cơ bản như vệ sinh sách, bảo quản sách. Với những quyển thu thập được từ chợ sách cũ, tôi mong muốn làm được việc bóc tách các băng dán mã sách từ thư viện hay các băng dán ghi giá của những người bán sách. Tôi đã nghĩ tới những chuyện như, “Làm sao có thể tẩy uế/giữ thơm cho những quyển sách?”. 

Mơ xa là vậy. Mơ về một khóa học phục chế để có thể tham dự. Còn mơ gần là tiếp tục thu thập thông tin để bổ sung cho danh sách đã có 4 cái tên của mình. Biết đâu việc viết xuống những cái tên, suy nghĩ về chúng có thể giúp tôi có thêm điều kiện phụ trội để diện kiến một nghệ nhân đóng sách đúng nghĩa?

Tôi vẫn tiếp tục trông ngóng và chép ghi…

#Pax (hay là Hòa Bình)
11.1.2020

~~~

MỘT LẦN ĐI ĐÓNG BÌA CHO QUYỂN KHẢO VỀ ĐỒ SỨ CỔ MEN LAM HUẾ

Tuyến bus này thật thú vị. Ngang qua, đúng hơn là đánh một vòng vào Ga Sài Gòn. Nhà của tướng Phạm Xuân Ẩn cũng rất gần đây. Nếu có đầu óc tính toán, hành trình tưởng chỉ là “một lần bus” này hoàn toàn có thể nâng thành một cuộc phiêu lưu văn hóa kỳ ảo.

Từ chợ Phú Lâm đến đây cần 2 chuyến xe bus. Giờ phía trước là giao lộ Trần Quốc Thảo – Kỳ Đồng. Ngã ba. Nhưng có một đường hẻm nhỏ tạo thành ngã tư. Vậy là không cần phải đi vòng từ Lý Chính Thắng. Xuống tại trạm, băng đường, nhắm thẳng hẻm 128 Trần Quốc Thảo, bỏ 2 ngã rẽ là có thể dừng chân tại hẻm 152 Lý Chính Thắng. 

2 hẻm thông nhau. Sự ấy không bất ngờ vì đã định hướng trước trên bản đồ. Bất ngờ là vì khi mới đi vào đầu hẻm đã thấy ngay cơ sở đầu não quản lý Đan Trường. Không quan tâm đến âm nhạc cùng tất cả gì liên quan đến ca sĩ này nhưng chắc chắn có một lượng lớn quần chúng đổ dồn về từ khóa này nhiều năm trước và vẫn chưa thôi trong hiện tại. 

Mỗi người ý thức về hiện tại khác nhau. Bây giờ, phút này, hiện tại thâu nhiếp trong 1 quyển sách xưa, viết bởi 1 người xưa mà một lượng lớn người Việt vẫn hằng quý kính. Họ Vương. Quyển số 8. Bìa đã hỏng. Một quyển tưởng đã thất lạc nay mới có cơ duyên ôm cầm.

Khởi đầu từ Trần Quốc Thảo, vào hẻm 128, bỏ 2 ngã rẽ là đến hẻm 152. Rẽ trái, đi thêm vài bước, bên trái hiện ra không gian và một bóng hình đã lưu tâm bấy lâu nay mới được diện kiến. Đó là những nơi, những con người có thể phục chế sách. 

Ngày xưa, muốn sao chụp và đánh máy để số hóa dữ liệu. Nghĩ dại mà tự ý rã ruột. Nay là cơ hội cứu chuộc. Chi phí: 100 ngàn đồng. Thời hạn trả sách: tuần sau. Chưa biết tay nghề, trình độ thẩm mỹ thế nào vì dường như các mẫu bìa, mẫu chữ phục chế cũng không mấy đa dạng. Nhưng ít nhất tự cảm: sách đã có một lần sống lại! 

Chữa được phần áo thế nên có bạn bên Tây phương, tư duy theo thế giới Anh ngữ đã gọi, “Bác sĩ, bác sĩ sách!”. Danh xưng nghe sao thật lạ! Một sinh linh đâu chỉ là thể phách. Tinh anh nữa! Muốn cứu tin rằng chỉ có thể cứu bằng sự đọc. Đọc. Đọc thấu. Thường xuyên. 

Ai? Ai mới thật sự là người cứu? Ai mới thực là người gieo sự sống?

Bàn tay có thể đắp đổi chiếc vỏ hình thức. Nhưng linh hồn bề trong cần mắt đọc và trí óc song hành. Thế nên sách có phục sinh hay không không phải là câu hỏi đặt ra cho người giữ sách trong 1 tuần…

…mà là kẻ đã đến hôm nay, 

kẻ ôm mang một đời.

#Pax (hay là Hòa Bình)

23.10.2019

~ những lá thư khác ~

GIA TRUNG HỮU BẢO

Mấy ngày lễ, về Củ Chi, lục tìm trong chiếc tủ đã khóa lại để chụp bức ảnh này. Không biết bao giờ mới đọc hết mà cũng chưa chắc đủ thiên tư để lĩnh hội. Lại không có chân trời để vẫy vùng, để mài dũa tay nghề. Thôi thì ghim giữ những quý kính và suy tư bời bời!

Đến số 5 thì thấy không còn đánh số nữa. Dẫu vậy, học trò nào cũng biết có tất cả 9 quyển về thú chơi. Vì đó là dự định của tiền bối. Quyển thứ 10 là hồi ký “Hơn Nửa Đời Hư”.

Sự kiện 1975 đã khiến cho hệ sinh thái Vương Hồng Sển không thể giữ đúng nhân dáng, dung nhan. Quyển số 7 trong tay cầm tự dưng như một hình bóng lạc loài, cả về kích thước, co chữ và chẳng hiểu có sai đúng gì trong nội dung biên tập. Quyển số 8 thì bìa đã hỏng, giờ phải tìm cách gia cố. Mà chẳng hiểu sao lại thất lạc, ngay trong nhà? Nếu tìm được đủ cả 9 quyển đúng theo chân tướng nguyên hình bản dạng thì tự thấy mới đủ chút lưng vốn để hành tẩu trong giang hồ.

Pax (hay là Hòa Bình)

10.9.2019

Vương Hồng Sển - Hiếu Cổ Đặc San

Tập 1: Phong Lưu Cũ Mới

Tập 2: Thú Xem Truyện Tàu

Tập 3: Thú Chơi Cổ Ngoạn

Tập 4: Khảo Về Đồ Sứ Cổ Trung Hoa

Tập 5: Cảnh Đức Trấn Đào Lục

Tập 6: Cuốn Sổ Tay Của Người Chơi Cổ Ngoạn

Tập 7: Khảo Về Đồ Sứ Men Lam Huế